کودک وتکاليف ديني
درست است که پسرها بعدازپانزده سال ودخترها بعدازنه سال به تکليف مي رسندوقبل ازآن تکليفي ندارند،اما انجام تکاليف ديني رانمي توان تاسن بلوغ تأخيرانداخت.
بايدانسان ازکودکي به انجام عبادات وتکاليف ديني عادت کند تادرسن بلوغ به آنها رغبت داشته باشد.
خوشبختانه بچه اي که دريک خانوادة دين دارزندگي مي کند،غالباً ازسن سه سالگي پاره اي ازمراسم ديني راازپدرومادرتقليدمي نمايد.
مانندپدر ومادر،مهرمي گذارد وبه سجده مي رود بعضي ازکلمات مانندالله اکبر،لااله الا الله والحمدالله و صلوات را از پدر و مادر يا خواهر و برادر ياد مي گيرد و به زبان جاري مي سازد.
اشعارکوتاه مذهبي وسروده ها رايادمي گيردوازخواندن آنها لذت مي برد.پدران ومادران مسئول وآگاه ازاين حرکات ساده وبي آلايش کودک که ريشة دروني دارداستفاده مي نمايندباتبسم واظهارسروروگاهي بازبان ازکودک تشويق مي کنند.
اين عمل بسيارسودمند وموثراست وکودکان رابراي قبول تکاليف آماده مي گرداند،ولي درصورتي که طبيعي وعادي باشد وتحميلي به عمل نيايد.
پدرومادرنبايدعجله کنندودراين سنين ،فشاربيشتري برکودکان واردنسازند.بچه غالباً ازسن 5 سالگي وشايدقدري هم زودترمي تواند حمدوسوره راتدريجاً يادبگيرد
.
برپدر و مادرلازم است که خودشان يا بوسيلة يکي ازفرزندان بزرگترشان تدريجاً وبه صورت تفريح حمدوسوره رابه اوياد بدهند.سپس بقيه اذکارنمازراباهمين منوال تدريجاً به اوبياموزند.
وقتي نماز را ياد گرفتندوشش ساله ياهفت ساله شدند پدرومادربه آنها دستورمي دهندکه مرتب نمازت رابخوان واوقات نمازرابه اوتذکرمي دهند که وقت نمازرسيده است ،نمازت رافراموش نکن.
وقتي نه ساله شدند بايد به طورقاطع وجدي آنها رابه نمازخواندن وادارکنندوبگويند که :ازاين زمان بايدحتماً نمازهايت رابخواني .
براي نمازصبح هم ازخواب بيدارش کنندودرسفروحضروکليه حالات مراقب باشندکه نمازش ترک نشود،وبه اين کارتشويقش نمايند.
و درصورتي که درنمازسستي مي کندابتدا با پند واندرز سپس با عتاب وخطاب ودرصورت لزوم با تنبيه به نمازخواندن وادارش کنند.
وهيچ گونه اهمال وسهل انگاري دراين باره درست نيست اگرپدرومادرنمازخوان باشندبا اين برنامه مي توانند فرزندان خويش را تدريجاً به نمازخواندن عادت دهند،به طوريکه وقتي به سن بلوغ رسيدند خودبخود وبدون فشارنمازرابخوانند وازانجام آن لذت برند.
اما اگرپدرومادربه بهانة اينکه هنوزبچه ام به حدتکليف نرسيده به نمازخواندن اواعتنا نداشته باشند وتاسن بلوغ آن را عقب بيندازند ،انجام آن عبادت درسن بلوغ براي بچه دشوارخواهدبود،يا اصلاً زيربارش نمي رود واگرهم نمازخوان شدچندان تقيدي به آن نخواهدداشت.
وبااندک بهانه اي ممکن است آن راترک نمايد.زيرا عملي که اززمان کودکي عادي نشده باشد عادت کردن به آن دشوارخواهدبود.
بدين جهت پيامبراکرم وائمه اطهار به طور اکيد دستورمي دهند که کودکان را ازسن 6 سالگي يا 7 سالگي به نمازخواندن عادت دهيد.ازباب نمونه :
امام باقرعليه السلام مي فرمايند:
«ماکودکانمان راازسن 5سالگي به نمازخواندن وادارمي کنيم ولي شما ازسن 7 سالگي آنها رابه نمازخواندن وادارکنيد».
ابراهيم اميني،آيين تربيت ، ص 323ـ 321
. محمد بن حسن حر عاملي،وسايل الشيعه ،ج3 ،ص12
/p>